Kogo i czego dotyczy dyrektywa?

Cel dyrektywy

• Poprawa przestrzegania prawa unijnego oraz polityk unijnych w określonych obszarach
• Ustanowienie minimalnych standardów skutecznej ochrony prawnej dla sygnalistów, standardów wspólnych dla wszystkich krajów Unii (Art. 1)

Jakie naruszenia można zgłaszać?

Dyrektywa chroni sygnalistów zgłaszających:

• naruszenia prawa unijnego w wybranych obszarach, tj.:
  • zamówienia publiczne
  • usługi, produkty i rynki finansowe oraz zapobieganie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu
  • bezpieczeństwo produktów i ich zgodność z wymogami
  • bezpieczeństwo transportu
  • ochrona środowiska
  • ochrona radiologiczna i bezpieczeństwo jądrowe
  • bezpieczeństwo żywności i pasz, zdrowie i dobrostan zwierząt
  • zdrowie publiczne
  • ochrona konsumentów
  • ochrona prywatności i danych osobowych oraz bezpieczeństwo sieci i systemów informacyjnych
• naruszenia mające wpływ na interesy finansowe Unii, o których mowa w art. 325 TFUE i określone szczegółowo w stosownych środkach unijnych;
• naruszenia dotyczące rynku wewnętrznego, o którym mowa w art. 26 ust. 2 TFUE, m.in.:
  • naruszenia zasad konkurencji
  • nadużycia dot. pomocy państwa (dotacji)
  • naruszenia przepisów o podatku od osób prawnych
  • praktyki mające na celu uzyskanie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem lub celem przepisów o podatku od osób prawnych.

Państwa członkowskie mogą rozszerzyć katalog obszarów, w których mogą pojawić się nieprawidłowości (art. 2).

Kogo dotyczy dyrektywa?

• Dyrektywa nakłada obowiązki na podmioty prawne w sektorze prywatnym i publicznym, np. spółki prawa handlowego, w tym spółki samorządowe, fundacje, stowarzyszenia zwykłe, jednostki samorządu terytorialnego – gminy, powiaty, województwa, instytucje publiczne posiadające osobowość prawną
• Sygnalistą może zostać:
  • pracownik, w tym urzędnicy służby cywilnej
  • osoba samozatrudniona
  • wspólnicy, udziałowcy spółek, członkowie organów administrujących, zarządzających lub nadzorczych w przedsiębiorstwach
  • wolontariusz, stażysta (również, jeśli nie otrzymują wynagrodzenia)
  • osoby pracujące pod kierownictwem wykonawców, podwykonawców, dostawców
  • kandydaci na stanowisko pracy (jeżeli dowiedzą się o nieprawidłowościach w trakcie rekrutacji)
  • byli pracownicy (art. 4 ust. 1 – 3)

Do kiedy organizacje mają spełnić obowiązki wskazane w dyrektywie?

• 17 grudnia 2021 dla firm zatrudniających powyżej 250 pracowników (art. 26 ust. 2)
• 17 grudnia 2023 dla firm zatrudniających od 50 do 249 pracowników (art. 26 ust. 1)